Khi nhắc đến Huế, người ta sẽ nhớ ngay đến những công trình kiến trúc nổi tiếng mang đậm dấu ấn lịch sử như Kinh Thành Huế, những điện thờ tâm linh… Trong đó không thể bỏ qua Đàn Nam Giao – đàn tế duy nhất gần như còn nguyên vẹn. Năm 1936, công trình này được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới.
Đàn Nam Giao Huế ở đâu? Hướng di chuyển
Nhắc đến Đàn Nam Giao Huế, người ta thường lầm tưởng đó là loại đàn của Huế, thường được sử dụng phục vụ ca nhạc cổ. Thực ra “Đàn” ở đây nghĩa là “tế đàn” – là nơi linh thiêng để các vua chúa thời xưa kết nối với thần linh vào mùa xuân hàng năm. Vậy Đàn Nam Giao ở đâu?
Địa chỉ và hướng dẫn đường đi
- Địa chỉ: Phường Trường An, Thành phố Huế, Tỉnh Thừa Thiên – Huế
Đàn Nam Giao được xây dựng tại làng Dương Xuân, phía nam Kinh Thành Huế. Hiện nay, nơi đây thuộc phường Trường An, thành phố Huế.
Công trình được khởi công xây dựng vào ngày 25 tháng 3 năm 1806 dưới thời vua Gia Long. Trong lịch sử triều Nguyễn, đã có 10 trong số 13 vị vua tổ chức tế trời đất tại đây. Tổng cộng có 98 cuộc đại lễ diễn ra do đích thân nhà vua hoặc cử người đi tế thay.
Ban đầu, tế lễ được tổ chức mỗi năm một lần vào mùa xuân và kéo dài trong 3 ngày. Từ đời vua Thành Thái đến năm 1945 thì giãn ra 3 năm một lần. Dưới thời vua Bảo Đại, thời gian tế lễ được rút ngắn chỉ còn một ngày.
Đàn Nam Giao nằm cách trung tâm thành phố chỉ khoảng 4km, bạn có thể dễ dàng di chuyển đến Đàn Nam Giao bằng nhiều phương tiện khác nhau:
- Đi xe máy/ô tô: Từ trung tâm thành phố Huế, bạn đi theo đường Lê Duẩn, qua cầu Bạch Hổ rồi rẽ phải vào Bùi Thị Xuân, rẽ trái qua Điện Biên Phủ, đi thẳng thêm khoảng 2km nữa.
- Bằng xe bus: Bạn bắt xe bus tuyến số 5. Tuyến xe này sẽ đi qua nhiều điểm tham quan nổi tiếng như Quốc Học Huế, lăng Khải Định hay chùa Báo Quốc…
Giá vé tham quan Đàn Nam Giao
Để ngắm được nhiều cảnh đẹp trong tiết trời mát mẻ hơn, du khách có thể đi vào sáng sớm. Tuy nhiên, nếu buổi sáng đã dành thời gian tham quan Cố Đô Huế thì có thể tham quan vào buổi chiều. Bởi vì nơi đây có nhiều bóng râm mát nên ở đây cũng không quá nóng.
| Giờ mở cửa | Sáng: 7h30 – 12h |
| Chiều: 13h30 – 17h | |
| Giá vé | Người lớn: 30.000 VNĐ |
| Trẻ em 1,3m: Miễn phí |
Tham quan Đàn Nam Giao thời điểm nào thích hợp nhất?
Nên đi Đàn Nam Giao Huế vào thời điểm nào đẹp nhất và hạn chế mưa bão là nỗi băn khoăn của rất nhiều du khách. Theo kinh nghiệm du lịch Huế, nếu bạn thích thời tiết ấm áp vào đầu mùa xuân kết hợp với các đền chùa trong chuyến đi của mình, chúng tôi khuyên bạn nên lên kế hoạch từ tháng Giêng – tháng Hai. Lúc này, thời tiết đang dần trở nên ấm áp hơn, không còn cái lạnh buốt giá như mùa đông.
Tháng 4 là mùa lễ hội ở Huế, cũng là thời điểm Huế nhộn nhịp nhất với nhiều hoạt động nghệ thuật, vui chơi giải trí đặc sắc. Không chỉ Đàn Nam Giao mà cả Kinh Thành Huế đều được trang trí lung linh dưới ánh đèn.
Xem thêm: Khu du lịch về nguồn Huế – Địa điểm vui chơi dịp cuối tuần
Nhắc lại dấu mốc lịch sử Đàn Nam Giao
Theo dòng chảy thời gian, Đàn Nam Giao gắn liền với những dấu mốc lịch sử quan trọng. Cụ thể như sau:
Đàn Nam Giao trước năm 1945
- 25/03/1806, công trình chính thức bắt đầu xây dựng
- 27/03/1807, vua Gia Long tổ chức buổi đại lễ tế Đàn Nam Giao lần đầu tiên.
- Từ năm 1807 – năm 1885, lễ tế Nam Giao được tổ chức đều đặn vào mùa xuân hàng năm.
- 1886 – 1890 triều đình tạm dừng việc tổ chức lễ tế.
- 1891 – 1945, buổi lễ được tổ chức lại với thời gian diễn ra 3 năm một lần.
- 23/03/1945, buổi tế lễ cuối cùng của triều đình nhà Nguyễn tại Đàn Nam Giao được thực hiện.
Đàn Nam Giao sau năm 1945
- Từ tháng 8/1945, sau khi vua Bảo Đại thoái vị, triều đại phong kiến nhà Nguyễn sụp đổ, đàn tế không còn được sử dụng nên công trình rơi vào cảnh đổ nát, hoang tàn.
- Năm 1977, người ta xây dựng đài tưởng niệm liệt sĩ trên nền Viên Đàn xưa.
- Năm 1992, di dời đài tưởng niệm liệt sĩ, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế giao cho Trung tâm Bảo tồn di tích Cố Đô Huế bảo vệ thực hiện công tác tôn tạo, trùng tu di tích Đàn Nam Giao.
- Năm 1993, công trình này được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới.
- Năm 1997, đàn tế chính thức được xếp vào Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.
- Năm 2004, tại Festival Huế, Lễ tế Nam Giao được phục dựng lại tại Đàn Nam Giao và trở thành điểm nhấn của lễ hội năm đó.
Kiến trúc đặc sắc tại Đàn nam Giao
Đàn Nam Giao Huế là công trình kiến trúc vô cùng độc đáo, khẳng định được giá trị của mình trên bản đồ du lịch Huế cho tới ngày nay.
Địa thế Đàn Nam Giao
Đàn Nam Giao được xây dựng với tổng diện tích 10ha, gồm có công trình chính là Giao Đàn và nhiều công trình phụ khác như Trai Cung, Thần Trù, Thần Khố…
Bốn mặt Đông, Tây, Nam, Bắc của đàn trổ thành 4 cửa, trong đó cửa chính là cửa Nam. Trước mỗi cửa có một bức bình phong bằng đá, rộng 12,5m – cao 3,2m – dày 0,8m. Hiện công trình chỉ còn lưu giữ được 3 bức tranh ở cửa Tây, cửa Đông và cửa Nam.
Bao quanh công trình là rừng thông, nhưng theo thời gian đã không còn nguyên vẹn mà được thay thế bằng một số loại cây khác. Ngày xưa nhà vua, hoàng thân cùng các quan lớn đều đến trồng và chăm sóc thông của mình tại đây. Vào thời đó, loài cây này là biểu tượng của người quân tử hào hiệp và dũng cảm.
Ý nghĩa 3 tầng trang Giao Đàn
Giao Đàn là trung tâm của Đàn Nam Giao, đồng thời cũng là nơi diễn ra các nghi thức chính của lễ tế. Nơi đây thiết kế khuôn viên hình chữ nhật, diện tích 390m x 265m, gồm 3 tầng. Kiến trúc của Giao Đàn tuân theo thuyết Tam Tài theo văn hóa phương Đông: Thiên – Địa – Nhân, Trời tròn – Đất vuông.
- Tầng 1: Đàn Thượng hay Viên Đàn, được xây thành hình tròn, lan can quét vôi xanh, ngụ ý là Thiên Thanh (Trời).
- Tầng 2: Phương Đàn hay Từng Đàn, xây thành hình vuông, lan can quét vôi vàng, tượng trưng cho Địa Hoàng (Đất).
- Tầng 3: Cũng được xây hình vuông, quét vôi màu đỏ, tượng trưng cho Nhân (Người).
Mỗi tầng đều có cửa và bậc xây ở cả bốn phía. Trong đó tam cấp Đông – Tây – Bắc xây 9 cấp, phía Nam xây 15 cấp. Theo các nhà sử học, kiến trúc của Đàn Nam Giao thời Nguyễn đặt Con người ngang hàng với Trời, Đất và các vị thần. Điều này cũng đúng với tư tưởng Thái Hòa của nước ta trong thời đại ngày nay.
Các công trình phụ tại Đàn Nam Giao
Trai Cung là nơi nhà vua thực hiện trai giới thanh tịnh trước lúc chủ trì lễ tế Nam Giao. Trai Cung được xây bao quanh bởi bức tường gạch hình chữ nhật dài 85m, rộng 65m. Công trình nằm ở phía Tây Nam của Giao Đàn, được xây dựng theo thế “tọa bắc hướng nam”.
Cửa chính Trai Cung nằm ở hướng Nam, có cửa phụ ở hướng Bắc. Các hạng mục chính trong Trai cung gồm có Chính điện, nhà Hữu Túc, nhà Tả Túc, Thượng thư phòng, Thượng trà thất…
Ngoài ra, Đàn Nam Giao còn có một số công trình phụ tiêu biểu khác nhưng không còn nữa. Chẳng hạn như:
- Tế sinh sở: Nơi giết mổ động vật để cúng trong buổi lễ
- Thần Trù: Bếp để chuẩn bị các vật dùng trong buổi lễ.
- Thần Khố: Khu vực nhà kho nơi cất giữ đồ tế khí.
- Cùng nhiều công trình tạm bợ phục vụ trong buổi lễ được dựng lên bằng gỗ, lợp tranh…
Tìm hiểu Lễ tế trời ở Đàn Nam Giao Huế
Các bước chuẩn bị tế Trời tại Đàn Nam Giao
Sau Tết Nguyên đán, Khâm Thiên Giám (Cơ quan trông coi lịch pháp dưới triều nhà Nguyễn) sẽ chọn ngày lành tháng tốt và dâng vua phê chuẩn. Sau khi chọn được ngày, triều đình tiến hành chuẩn bị cho việc tổ chức tế ở Đàn Nam Giao.
Một ngày trước lễ tế, bắt đầu từ canh 5, Cấm binh sẽ mang đầy đủ cờ, giáo mác để bọc quanh đàn tế cả trong và ngoài cũng như các khu vực khác ở bàn thờ như Trai Cung, Trần Trù, Thần Khố.
Lễ rước bắt đầu từ tờ mờ sáng một ngày trước lễ, mở đầu là việc thái giám bưng Đồng Nhân ở Trai Cung rồi giao cho quan Thái Thường Tự.
Vua sẽ đi Đàn Nam Giao với 3 đạo, gồm có Tiền đạo, Trung đạo và Hậu đạo. Trong đó, Tiền đạo dẫn đầu bởi hai thớt voi được trang hoàng rực rỡ.
Lễ vật trong lễ tế gồm hàng trăm loại trái cây, bánh trái, hoa, trà, đèn sáp. Và vật phẩm không thể thiếu là tam sinh, gồm bò, lợn, dê. Các con vật hiến tế được lựa chọn với tiêu chuẩn kỹ lưỡng, giết mổ theo trình tự nhất định.
Ngày tế trời ở Đàn Nam Giao
Vào giờ lành, Phương đàn, Hạ đàn cùng các hạng hương, đèn, vật phẩm tam sinh, lụa, vàng, ngọc, đèn, chén bát, rượu… được bố trí đầy đủ vào những nơi đã quy định trước.
Các quan Bồi tế, Chấp sự, Phân hiến sẽ ngồi vào vị trí của mình. Cùng các viên quản cai, quản vệ, cai đội và hiệu úy của Thân binh, cấm binh…
Trong ngày hành lễ, nhà vua và các quan đại thần sẽ mang trang phục được tham khảo từ quy chế của Trung Quốc và cải biên để tạo dấu ấn riêng. Các vua triều Nguyễn thường sử dụng áo cổn thêu 12 chương, mũ miện 12 sợi chỉ dành riêng cho Hoàng Đế để thể hiện sự tự tôn, độc lập.
Lễ tế trời ở Đàn Nam Giao thường kéo dài vài tiếng đồng hồ với trình tự chặt chẽ và nghi thức cầu kỳ. Sau khi nghi lễ hoàn thành, nhà vua và đoàn tùy tùng sẽ lên kiệu trở về cung.
Khi đoàn rước vua về đến cung, dọc đường chiêng trống được tấu để báo hiệu cho nhân dân biết lễ tế đã thành công tốt đẹp, ước nguyện thiên hạ đã thành, được các đấng siêu nhiên ghi nhận.
Lưu ý quan trọng khi đến tham quan Đàn Nam Giao
Nếu bạn đang có dự định đến thăm đàn Nam Giao và cố đô Huế trong thời gian sắp tới thì những lưu ý nhỏ dưới đây sẽ rất hữu ích đấy.
- Du khách có thể mua vé tham quan Đàn Nam Giao trực tiếp tại quầy vé trước cổng khu di tích.
- Thông thường, du khách đến thăm Huế không chỉ tham quan đàn tế mà còn tham quan Đại Nội Huế, các cung điện, lăng tẩm vua như lăng Tự Đức, lăng Minh Mạng, lăng Khải Định, lăng Gia Long… Vì vậy, bạn nên lựa chọn trang phục kín đáo, lịch sự để thể hiện sự tôn trọng.
- Tuân thủ các nội quy, quy định trong quá trình tham quan: Không quay phim, chụp ảnh tại khu vực cấm, không mang chất dễ gây cháy nổ, giữ trật tự khi vào đền, lăng tẩm…
- Bạn có thể thuê áo dài hay các trang phục truyền thống của Việt Nam tại các cửa hàng cũng là một trải nghiệm thú vị.
- Đến tham quan và tìm hiểu di tích, nếu dùng đồ uống, thức ăn, quý khách vui lòng bỏ rác đúng nơi quy định và giữ gìn vệ sinh không gian chung của Đàn Nam Giao.
- Nếu đi vào những ngày nắng nóng, bạn nên chuẩn bị mang theo nước uống để bổ sung năng lượng khi cảm thấy mệt mỏi.
Xem thêm: Khám Phá Hồ Tịnh Tâm – Khu Thượng Uyển Vương Triều Nguyễn
Địa điểm du lịch nổi tiếng gần Đàn Nam Giao
| Địa điểm | Khoảng cách |
| Núi Ngự Bình Huế | 1,7km |
| Lăng Tự Đức (Khiêm Lăng) | 2,9km |
| Kinh thành Huế | 4,2km |
| Cầu Tràng Tiền | 4,2km |
| Lăng Khải Định (Ứng Lăng) | 5,5km |
| Chùa Thiên Mụ Huế | 6,6km |
| Lăng Minh Mạng | 8,2km |
Nếu có dịp trải nghiệm tour Huế trong thời gian sắp tới, bạn đừng quên ghé thăm Đàn Nam Giao để tìm hiểu rõ nhất về di tích lịch sử quan trọng này. Nếu đã tham quan hết những địa điểm du lịch nổi tiếng ở Huế, bạn có thể tham khảo tour du lịch Hội An tự túc cũng hấp dẫn không kém đấy!
