Lễ giỗ tổ nghề Yến được tổ chức hàng năm với nhiều nghi thức độc đáo, thu hút sự chú ý của các du khách thập phương. Nếu bạn có dịp đặt chân đến Hội An, đừng quên tìm hiểu nhiều hơn về nét đẹp văn hóa độc đáo này nhé!
Truyền thuyết chim Yến Cù Lao Chàm
Có thể bạn chưa biết nhưng dưới thời nhà Nguyễn, chính quyền đã cho thành lập đội khai thác yến sào và bàn giao cho dân làng Thanh Châu quản lý. Sau đó, đội khai thác này đã mở rộng ra các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa. Tuy nhiên, yến sào ở Cù Lao Chàm luôn được đánh giá cao nhất. Bởi nó có sợi yến to, dày và chứa lượng lớn dinh dưỡng siêu việt.
Truyền thuyết kể rằng, chim yến Cù Lao Chàm là hóa thân của cô thôn nữ tên Yến. Cô thôn nữ này sống cùng với bố mẹ già. Bất chợt năm đó, cả làng gặp trận lũ lụt lớn, trôi dạt xuống miền xuôi chỉ có gia đình cô là sống sót và dạt vào hòn đảo nhỏ. Cả nhà lúc này đều chết đói và ngất đi vì kiệt sức.
Để cứu cha mẹ, Yến đã phải lang thang khắp đảo để tìm kiếm thức ăn và nước uống. Thế nhưng, cô thôn nữ lúc đó chỉ gặp phải những tảng đá lớn, không kiếm được thức ăn. Cuối cùng, cô chỉ tìm thấy các mẫu khoai nhỏ và đem về mớm cho ba mẹ ăn. Sau đó, cô chết vì kiệt sức. Vài năm sau, ở hòn đảo nhỏ này xuất hiện một con chim nhỏ. Nó bay quẩn quanh trước ngôi mộ của người con gái hiếu thảo đó và người ta gọi nó là chim yến.
Tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa Lễ giỗ tổ nghề Yến
Giỗ tổ nghề Yến xuất hiện vào khoảng hơn 150 năm về trước. Ngày lễ này được tổ chức định kỳ và trở thành một trong những lễ hội dân gian lớn nhất ở đảo Cù Lao Chàm.
Ngày lễ này được tổ chức với mục đích chính là tưởng niệm, tri ân đến các bậc tiền bối đã khai phá nghề khai thác Yến sào. Trong khuôn khổ của lễ hội, có rất nhiều nghi thức được thực hiện. Mục đích của người dân là cầu bình an, khơi gợi cho các thế hệ trẻ ý thức bảo vệ tài nguyên biển đảo.
Đồng thời, lễ giỗ tổ này cũng góp phần quảng bá làng nghề truyền thống của bà con sông nước Hội An. Từ đó, du khách trong và ngoài nước sẽ biết rõ hơn về nguồn gốc, chi tiết lễ hội.
Thời điểm tổ chức Lễ giổ tổ nghề Yến
Lễ giỗ tổ nghề Yến thường được tổ chức vào ngày 10/3 âm lịch. Nếu bạn để ý sẽ phát hiện ngày giỗ tổ nghề trùng với ngày giỗ tổ Hùng Vương. Địa điểm tổ chức là ở thôn Bãi Hương, xã đảo Tân Hiệp, Hội An.
Ban tổ chức gồm có chính quyền Hội An, Hiệp hội yến sào Việt Nam, chi hội nghề yến và người dân đảo Cù Lao Chàm, du khách du lịch.
Lễ vật quan trọng trong Lễ giỗ tổ nghề Yến
Cỗ cúng Tổ nghề Yến được người dân nơi đây dân cúng và trang trí đẹp mắt với nhiều lễ vật khác nhau. Để tỏ lòng thành kính với các bề trên, người dân nơi đây thường chuẩn bị kỹ lưỡng những mâm cỗ đầy đủ gồm hải sản, gà, lợn quay, trầu cau, rượu cúng và không thể thiếu chính là món yến sào.
Lễ giỗ tổ nghề Yến diễn ra vào ngày 10/3 âm lịch, đồng thời đây cũng là thời điểm thu hoạch tổ yến đạt giá trị và sản lượng cao nhất. Tất cả con cháu nơi đây sẽ tụ họp chứng những tai yến chất lượng nhất với hạt sen và đặt lên bàn thờ để dâng cúng các bậc tiền nhân và những vị thần linh đã có công khai phá nghề Yến đến ngày hôm nay.
Nghi thức và hoạt động của Lễ giỗ tổ nghề Yến Cù Lao Chàm
Trong ngày lễ giỗ tổ nghề Yến sẽ có các nghi thức và phần lễ như sau:
Nghi thức trước lễ chính
Thông thường, lễ giỗ tổ sẽ được tổ chức trong vòng 2 ngày. Vào ngày 9/3 âm lịch, toàn bộ người dân trong làng sẽ cùng nhau dọn dẹp và bài trí khu vực cúng tế. Họ cũng sẽ bày biện các lễ vật lên khu vực bàn thờ.
Buổi tối ngày mùng 9, các bậc cao niên trong làng sẽ tập trung lại miếu tổ để cúng lễ. Họ sẽ cùng nhau thực hiện các nghi lễ cáo tước với chư tổ, thần thánh. Tất cả công đoạn chuẩn bị này đều nhằm đến ngày diễn ra lễ chính (10/3 âm lịch).
Nghi thức cúng lễ
Vào ngày chính hội, toàn bộ người dân và các bậc cao niên trong làng sẽ bắt đầu thực hiện nghi thức nghinh thần, rước vọng bằng kiệu thần. Kiệu thần được người dân ttrang trí vô cùng lộng lẫy.
Đoàn người rước nghinh thần sẽ đi qua các khu vực miếu thờ và lăng thờ của thôn xóm. Qua mỗi miếu, lăng thờ, họ đều sẽ vái vọng và mời các chư thần về khu vực miếu tổ để tiến hành lễ cúng tâm linh.
Phần lễ trong ngày lễ chính này sẽ được thực hiện với các nghi thức lần lượt là: Xướng tế, chánh tế, tả hữu phân hiến, cổ nhạc, đi gia lễ, đọc văn tế…. Sau đó, các lão làng sẽ thực hiện nghi thức tế tổ nghề theo phong tục cổ truyền. Nội dung thường là tế đại tổ nghề và các vị chư thần đã bảo trợ nghệ bao năm nay.
Phần hội
Phần hội của ngày giỗ tổ này đã được phát triển qua các năm. Ở thời điểm hiện tại, lễ hội đã kết hợp với rất nhiều hoạt động văn hóa du lịch. Đến đây, du khách sẽ được trải nghiệm các trò chơi dân gian như kéo co, đập nồi, đốt lửa trại, hát bài chòi…
Phần thu hút nhất trong phần hội ngày giỗ tổ có lẽ là trải nghiệm các món ngon miền biển. Người dân ở đây phục vụ rất nhiều món – đặc sản phố cổ Hội An như vú sao, mực, cá, ốc rừng,…
Du khách trải nghiệm các hoạt động thú vị tại Cù Lao Chàm
Đi theo tour Cù Lao Chàm, ngoài khám phá các lễ hội truyền thống ở đây thì bạn còn có thể trải nghiệm thêm những hoạt động thú vị dưới đây:
Tìm hiểu nghề nuôi yến
Yến sào Cù Lao Chàm từ bao đời nay vẫn luôn được du khách trong và ngoài nước ưa chuộng. Được biết, đây là món quà vô giá từ thiên nhiên trao tặng cho người dân xã đảo.
Yến xào cũng là nguồn thu nhập chính của những người dân miền biển. Tổ yến ở Cù Lao Chàm nổi bật bởi sợi to, dày, chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Trong ngày giỗ tổ nghề Yến, các bạn không chỉ được lắng nghe các câu chuyện về nghề nuôi chim yến mà còn có cơ hội mua sản phẩm từ yến với mức giá siêu ưu đãi.
Tham quan cảnh quang biển đảo Cù Lao Chàm
Lễ hội được tổ chức ngay trên đảo Cù Lao Chàm. Do vậy, nếu bạn có cơ hội đặt chân đến mảnh đất này hãy kết hợp tham quan hòn đảo nhé! Khung cảnh thiên nhiên ở hòn đảo này rất tuyệt. Biển còn đậm nét hoang sơ, nước trong xanh, bãi cát trắng trải dài và cả những rặng dừa dài tít tắp… Bạn còn có thể trải nghiệm việc tắm biển, lặn ngắm san hô, câu cá mực và sống ảo cùng với hàng triệu góc view tuyệt đẹp.
Các bãi biển ở Cù Lao Chàm cũng được xếp ở vị trí vô cùng cao trong danh sách các bãi biển đẹp nhất trên thế giới. Trong số đó phải kể đến: Bãi Ông, Bãi Hương, Bãi Xếp và Bãi Chồng
Tham gia đêm hội Cù Lao
Đêm hội Cù Lao Chàm là phần sôi động và thu hút nhiều người tham gia nhất. Khi bước vào đêm hội này, du khách sẽ được chứng kiến rất nhiều màn biểu diễn nghệ thuật cổ truyền đặc sắc. Hơn nữa, du khách cũng sẽ có cơ hội giao lưu văn nghệ cùng với ngư dân. Đêm hội này kéo dài đến 23h, vì thế, các du khách có thể thoải mái vui chơi và tận hưởng bầu không khí sôi động.
Trải nghiệm lặn ngắm san hô
Sẽ là một thiếu sót lớn nếu như bạn đặt chân đến Cù Lao Chàm và không trải nghiệm hoạt động lặn ngắm san hô. Được biết, đây là một trong những hoạt động du lịch hút khách nhất ở vùng biển đảo.
Ở Cù Lao Chàm, nước vô cùng trong và các bạn có thể nhìn rõ đáy. Phía dưới là những rặng san hô dày đặc, đa sắc màu. Các loại san hô ở đây tin chắc rằng bạn sẽ khó nhìn thấy ở các vùng biển khác.
Điều đặc biệt là giá dịch vụ lặn ngắm san hô ở Cù Lao Chàm vô cùng hạt dẻ. Vì thế, các du khách có thể thoải mái chi tiền và trải nghiệm theo nhu cầu. Khi lặn biển, các du khách luôn có sự đồng hành của các hướng dẫn viên. Vì thế, đối với vấn đề an toàn, các bạn gần như không cần phải lo nghĩ quá nhiều.
Thưởng thức ẩm thực ngon hấp dẫn
Không chỉ được vui chơi, tắm biển, lặn ngắm san hô mà đến với giỗ tổ nghề Yến, du khách còn có cơ hội thưởng thức nhiều món ngon ở vùng biển. Trong phần lễ hội, các bạn sẽ được người dân mời thưởng thức những món thơm ngon từ cua, cá, mực, vú nàng, rượu yến và cả rau rừng,…
Các món ngon này được chế biến một cách công phu và đúng chuẩn vị truyền thống. Do vậy, du khách sẽ cảm thấy cực đã và luôn trong trạng thái thèm thuồng chúng dù bạn đã đặt chân về đất liền.
Cận kề với Cù Lao Chàm, du khách có thể kết hợp Tour Hội An, để du lịch Hội An và khám phá các nét đặc sắc ở phố Hội. Hoặc bạn cũng có thể ghé thăm thêm một số lễ hội ở Hội An như lễ hội Cá Ông, lễ hội vía Bà Thiên Hậu…
Có thể nói rằng, lễ giỗ tổ nghề Yến không đơn thuần chỉ là một dịp để du khách tìm hiểu về nghi thức lễ truyền thống của ngư dân Cù Lao Chàm mà còn là cơ hội để chính quyền quảng bá du lịch biển đảo Cù Lao Chàm. Nét đẹp của vùng biển này thực sự rất đáng để bạn ghé tham quan. Vì thế, nếu có dịp du lịch Hội An, hãy tham gia hoạt động giàu ý nghĩa này bạn nhé!
Xem thêm: Săn tour Du lịch Đà Nẵng hấp dẫn khuyến mãi 35%
